ΛΥΓΚΗΣΤΕΣ - Ανοιχτή επιστολή προς τον Δήμαρχο Φλώρινας

Αξιότιμε κ. Δήμαρχε,
στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Φλώρινας, της 21ης Νοεμβρίου
2022, απορρίφθηκε το αίτημα του Σωματείου Ελληνικών Παραδοσιακών Χορών
«ΛΥΓΚΗΣΤΕΣ» προς τον Δήμο Φλώρινας, για την παραχώρηση του Δημοτικού
Σχολείου Αλώνων, με στόχο τη στέγαση της συλλογής του και τη δημιουργία
ενός σύγχρονου μουσείου που θα εστίαζε στην παράδοση, ειδικά της περιοχής
της Φλώρινας (ΑΡΙΘΜ. ΑΠΟΦ.: 156/2022).
Από την όλη διαδικασία, όπως την παρακολουθήσαμε στο κανάλι του Δήμου
Φλώρινας στο Youtube1, και την Απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, που
αναρτήθηκε στη Διαύγεια (ΑΔΑ: 6Β5ΞΩΗΙ-Α0Ζ), μας δημιουργήθηκαν πολλές
απορίες, που αφορούν τόσο στη λειτουργία των αυτοδιοικητικών οργάνων όσο
και στη γενικότερη οπτική ορισμένων εκ των δημοτικών συμβούλων ως προς
την έννοια του πολιτισμού, της παράδοσης και του κοινού αγαθού.
Αρχικά, είμαστε αναγκασμένοι εκ των πραγμάτων να αναφερθούμε στο
περιεχόμενο του αιτήματος των ΛΥΓΚΗΣΤΩΝ, καθώς θεωρούμε ότι ούτε από
τον εισηγητή του θέματος, κ. Βασίλειο Χατζητιμοθέου, αλλά ούτε και από τον
Πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου, κ. Μιχαήλ Χάτζιο, δόθηκε η δυνατότητα
στους Δημοτικούς Συμβούλους να κατανοήσουν την έκταση και τη βαρύτητα
του αιτήματός μας, όπου αναφέραμε συγκεκριμένα για το μέγεθος της συλλογής
μας:
«Μέσα από όλη αυτή τη μακρόχρονη και πολυποίκιλη
δραστηριότητά τους, οι «ΛΥΓΚΗΣΤΕΣ» έχουν δημιουργήσει μια
συλλογή που αποτελείται από ένα σημαντικό αριθμό (450) αυθεντικών, παραδοσιακών φορεσιών, από όλη την Ελλάδα, όπως
και άλλου πλούσιου λαογραφικού υλικού (χρηστικά αντικείμενα,
κεντήματα, υφαντά κ.λπ.). Πρόσφατα, η συλλογή αυτή
εμπλουτίστηκε με 150 αυθεντικά κομμάτια παραδοσιακών
φορεσιών, τα οποία «επαναπατρίστηκαν» από τις Ηνωμένες
Πολιτείες, όπως και από δωρεές του Λαογραφικού και Εθνολογικού
Μουσείου Μακεδονίας-Θράκης και του πρώην Ε.Ο.Μ.Μ.Ε.Χ. Αυτή τη
στιγμή, όλο το υλικό αυτό φυλάσσεται στην ιματιοθήκη μας και
αξιοποιείται μόνο κατά τις παραστάσεις μας και σε κάποιες
δημόσιες εκδηλώσεις και παρουσιάσεις. Θεωρούμε, όμως, ότι πρέπει
να είναι προσβάσιμο σε όλους, κατοίκους και επισκέπτες της
Φλώρινας».
Κι αναρωτιόμαστε πόσοι από τους Συλλόγους της περιοχής μας έχουν μια τέτοια
πλούσια ιματιοθήκη και έχουν την πρόθεση να τη διαθέσουν στο σύνολο των
κατοίκων της περιοχής και ειδικότερα στις εκπαιδευτικές δομές. Θεωρούμε ότι
το σύντομο, περιορισμένο και διεκπεραιωτικό της εισήγησης του κ.
Χατζητιμοθέου απέκρυπτε πλήρως όχι μόνο το ουσιαστικό περιεχόμενο του
αιτήματος, αλλά και τη σκοποθεσία μας για το εγχείρημα, γεγονός μη
αναμενόμενο, καθώς ο εισηγητής είναι και Πρόεδρος της Δημοτικής Επιτροπής
Παιδείας. Παρ’ όλα αυτά, δεν γίνεται καμία αναφορά στους εκπαιδευτικούς
στόχους του μουσείου, που θα δημιουργούσαν ευκαιρίες ανάπτυξης δικτύων
εξωστρέφειας και συνεργασίας τόσο των Αλώνων όσο και του Δήμου Φλώρινας,
εν γένει, με εκπαιδευτικές και ερευνητικές δομές σε τοπικό και εθνικό επίπεδο
και όχι μόνο. Θα αναμέναμε δε η ψήφος του κ. Παναγιώτη Νώτα, Δημοτικού
Συμβούλου, συνταξιούχου δασκάλου και πρώην Διευθυντή της Α/θμιας
Εκπαίδευσης Φλώρινας, να εμφορούνταν από το πνεύμα αυτό κι όχι
γραφειοκρατικά να εστίαζε στη «διενέργεια εκλογών» και στην καταλληλότητα
των δημοτικών χώρων, που, τελικά, υπερίσχυσαν στην απόφασή του, κατά την
τρίτη ψηφοφορία. Αναφέραμε στο αίτημα:
«Για τον λόγο αυτό ζητάμε την μακροχρόνια παραχώρηση εκ μέρους
σας του Δημοτικού Σχολείου Αλώνων, με στόχο τη στέγαση της
συλλογής μας και τη δημιουργία ενός σύγχρονου μουσείου που θα
εστιάζει στην παράδοση, ειδικά της περιοχής μας. Μπορείτε να είστε
βέβαιοι ότι ο ρόλος του μουσείου δεν θα είναι απλά εκθεσιακός,
αλλά θα αποτελέσει έναν χώρο βιωματικής προσέγγισης του
εθνογραφικού αυτού υλικού και βάση για τα εκπαιδευτικά
προγράμματα, που ήδη έχουμε ξεκινήσει με μαθητές της
πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, αλλά και με
φοιτητές των τμημάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης του
Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, που στεγάζονται στην πόλη
της Φλώρινας (Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών, Παιδαγωγικό
Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Τμήμα Εικαστικών και
Εφαρμοσμένων Τεχνών), όπως και έναν πόλο έλξης πολιτισμικού
τουρισμού. Στην προσπάθειά μας αυτή έχουμε ήδη συμπαραστάτες
το Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας-Θράκης
(Θεσσαλονίκη), το Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης Αθηνών, το
Κέντρον Ερεύνης και Προβολής της Εθνικής Μουσικής (του Σίμωνα
Καρά), αρχικά σε επίπεδο τεχνογνωσίας, και, στη συνέχεια, σε
επίπεδο πολιτισμικών ανταλλαγών, για τη δημιουργία ενός δικτύου
πολιτισμού για τον τόπο μας».
Στην εισαγωγή του αιτήματός μας, μέσα από μια σύντομη παρουσίαση,
προσπαθήσαμε να σκιαγραφήσουμε την ταυτότητα των ΛΥΓΚΗΣΤΩΝ:
«Το Σωματείο Ελληνικών Παραδοσιακών Χορών «ΛΥΓΚΗΣΤΕΣ»
ιδρύθηκε το 1994, με σκοπό τη διάσωση, τη διδασκαλία, τη διάδοση
και την παρουσίαση των ελληνικών παραδοσιακών χορών και
δρώμενων. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, οι «ΛΥΓΚΗΣΤΕΣ» έχουν
συμμετάσχει σε μια σειρά από αξιόλογα και σημαντικά φεστιβάλ
παραδοσιακού χορού στην Ευρώπη, με στόχο να μοιραστούν με
λαούς από διαφορετικές κουλτούρες την πολιτισμική κληρονομιά
της Ελλάδας όπως αυτή εκφράζεται μέσα από τη μουσική και το
χορό. Ιδρυτής και καλλιτεχνικός διευθυντής των «ΛΥΓΚΗΣΤΩΝ»
είναι ο Γιάννης Κωνσταντίνου, πολύ γνωστός δάσκαλος του
ελληνικού παραδοσιακού χορού και πολιτισμού στην Ελλάδα, αλλά
και στο εξωτερικό, με εξειδίκευση στους χορούς της Δυτικής
Μακεδονίας. Καίρια συμβολή, τόσο του ιδίου, όσο και των
«ΛΥΓΚΗΣΤΩΝ», στα χορευτικά δρώμενα της Δυτικής Μακεδονίας
αποτελεί το «Greek Traditional Dance Seminar», που διοργανώνεται
στην Πρέσπα από το 1986, με πολυάριθμες συμμετοχές σημαντικών
χορευτών και χοροδιδασκάλων από την Ευρώπη και την Αμερική, οι
οποίοι έχουν την ευκαιρία να προσεγγίσουν τον τόπο σε όλες του τις
διαστάσεις, πολιτισμικές, οικολογικές, ανθρωπολογικές. Οι
«ΛΥΓΚΗΣΤΕΣ» έχουν ως έδρα τους τη Φλώρινα, αλλά, ταυτόχρονα,
δραστηριοποιούνται με δύο παραρτήματα, στην Αθήνα (Γλυφάδα)
και στις Η.Π.Α. (San Hose – California). Επίσης, βρίσκονται σε στενή
συνεργασία με πολλούς συλλόγους στην περιοχή της Φλώρινας, της
Ελλάδας, της ομογένειας, αλλά και των Βαλκανίων, της Ευρώπης και
των Η.Π.Α.».
Το απόσπασμα αυτό ίσως δώσει τις απαντήσεις στο ερώτημα «ποιοι είμαστε»,
όπως τέθηκε από το βήμα του Συμβουλίου, από τον κ. Κωνσταντίνο Σακουλέβα,
ο οποίος κλήθηκε από τον κ. Πρόεδρο, ως ιθύνων «γαμπρός», για να δώσει
διευκρινιστικές απαντήσεις στο θέμα των δημοτικών χώρων στα Άλωνα, αλλά
και να αναπτύξει, σε δευτερολογία, την προσωπική του θεωρία υπέρ της
παραχώρησης του σχολείου στον Πολιτιστικό Μορφωτικό Σύλλογο «ΔΟΞΑ
ΑΛΩΝΩΝ», που, επίσης, είχε υποβάλει αντίστοιχο αίτημα, όχι
επιχειρηματολογώντας υπέρ του συγκεκριμένου συλλόγου, αλλά, αντιθέτως,
χρησιμοποιώντας μομφές, υπονοούμενα και προσβλητικούς χαρακτηρισμούς
Ο Πρόεδρος
για το Σωματείο μας και, κατ’ επέκταση, προς το πρόσωπό μου. Φαίνεται οι
απόψεις των «γαμπρών» φέρουν μεγαλύτερη βαρύτητα από αυτή του Προέδρου
του Δημοτικού Διαμερίσματος Αλώνων, ο οποίος δεν ερωτήθηκε ποτέ ως προς
το ζήτημα και ούτε κλήθηκε να παρευρεθεί στη συζήτηση. Και, ίσως, θα έπρεπε
στο σημείο αυτό να υπενθυμίσουμε ότι χάρη στον ιδρυτή των ΛΥΓΚΗΣΤΩΝ, τον
αείμνηστο Σίμο Κωνσταντίνου, τα Άλωνα και η Φλώρινα, ξέφυγαν από το στενό
τοπικιστικό πλαίσιο και η παράδοσή τους διαχύθηκε σε όλη την Ελλάδα και σε
όλο τον κόσμο, όπου δραστηριοποιούνται σύλλογοι με αντίστοιχα
ενδιαφέροντα.
Επίσης, αλγεινή εντύπωση δημιουργεί η στάση του κ. Προέδρου στις
ψηφοφορίες που διεξήχθησαν κατά τη συζήτηση, καθώς προέκυπταν νέα
στοιχεία για τους δημοτικούς χώρους των Αλώνων. Τρεις ήταν οι ψηφοφορίες
που ξεκίνησαν, αλλά ολοκληρώθηκε και καταγράφηκε μόνο αυτή που
«φωτογράφιζε» μια προειλημμένη (;) απόφαση.
Και από εδώ ξεκινά ο προβληματισμός μας ως προς το τι είναι ο πολιτισμός για
τον Δήμο Φλώρινας. Όταν η κάθε προσπάθεια να υπερκεράσουμε τα εσκαμμένα
«σκοντάφτει» στη «χρήση του κτιρίου ως εκλογικού κέντρου», όπως εισηγήθηκε
ο κ. Χατζητιμοθέου και, ενώ διαφαίνεται λύση για το ζήτημα αυτό, δεν δίνεται η
δυνατότητα επανεξέτασης του αιτήματος των ΛΥΓΚΗΣΤΩΝ, αλλά, με τακτικές
που θυμίζουν άλλες εποχές και άλλες καταστάσεις, βεβιασμένα λαμβάνεται μία
απόφαση, διερωτόμαστε αν, τελικά, είμαστε άξιοι μόνο του «πολιτισμού της
πλαστικής καρέκλας», του «διαίρει και βασίλευε», των κοντόφθαλμων,
ψηφοθηρικών επιδοτήσεων και των εκάστοτε τοπικών Μαυρογιαλούρων. Και
όχι, κ. Δήμαρχε, «φιλότιμο δεν υπάρχει»! Αλλά ούτε και όραμα!
Οι «ΛΥΓΚΗΣΤΕΣ» ευχαριστούν ιδιαιτέρως τους Δημοτικούς Συμβούλους κ.κ.
Δημήτριο Φαρμακιώτη, Θεόδωρο Τορλαχίδη, Χρήστο Μπαρδάκα, Νικόλαο
Καρυπίδη, Γεώργιο Παπαγρηγορίου και Νικόλαο Αλεξιάδη που κατανόησαν τη
βαρύτητα του θέματος και ζήτησαν η απόφαση να παραπεμφθεί σε επόμενη
συνεδρίαση, ώστε να ενημερωθούν περισσότερο για το ζήτημα.
Παρακαλούμε η παρούσα επιστολή να διανεμηθεί προς όλα τα μέλη του
Δημοτικού Συμβουλίου Φλώρινας.
Για το Διοικητικό Συμβούλιο
Γιάννης Κωνσταντίνου